شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران

یک سال از وعده رئیس جمهور گذشت
ایران هنوز به کنوانسیون حقوق معلولان نپیوسته است

• زهرا بیگدلی

«انتظار داشتیم، بعد از یک سال که با رئیس جمهور دیدار کردیم و ایشان قول مساعد برای تصویب لایحه عضویت در کنوانسیون حقوق معلولان را دادند، در آستانه روز جهانی معلولان، این لایحه در هیات دولت تصویب شود که این اتفاق نیفتاد.» در واقع، با وجود اینکه شانزدهم اردیبهشت سال هشتاد و سه، قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تصویب شد، در طول این سه سال نه این قانون به مرحله اجرایی رسید و نه ایران به کنوانسیون حقوق معلولان پیوسته است.
سهیل معینی مشاور سابق وزیر رفاه در این باره می گوید؛ «عملی شدن بسیاری از مفاد قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تا حدی طول کشیده که کمیته یی متشکل از 20 سازمان غیردولتی فعال در زمینه معلولان و کارشناسان تشکیل شده تا پیگیر عملی شدن قانون جامع حمایت از حقوق معلولان شود.»
معلولان که اقلیت مهمی در جامعه هستند، پیش از همه خودشان دست به کار شده و با ترجمه کردن متن کنوانسیون حقوق معلولان و فرستادن آن برای هیات دولت به صورت جدی پیگیر حقوق خود شدند. حدود 40 کشور جهان تا به حال به این کنوانسیون پیوسته اند، اما به رغم تلاش های بسیار کمیته پیگیری قانون جامع معلولان، این لایحه همچنان در هیات دولت مانده و به دست نمایندگان مجلس نرسیده است. معینی می گوید؛ «وزارت امور خارجه هم در این زمینه کار کارشناسی لازم را انجام داده و مفاد کنوانسیون را خلاف قانون ندانسته، اما هیات دولت هنوز لایحه پیوستن به این کنوانسیون را تصویب نکرده است.»واقعیت این است که پیش از پیوستن ایران به کنوانسیون حقوق معلولان، در ایران قانون جامع حمایت از حقوق معلولان تصویب شده بود، اما اجرای این طرح هم مشکلاتی دارد؛ «در بعضی موارد اجرایی شدن قانون جامع پیشرفت های خوبی داشته است. مثل زمینه آموزش عالی رایگان برای معلولان یا اختصاص سه درصدی سهمیه استخدام مراکز دولتی به معلولان. ولی مشکل این است که فعلاً استخدام دولت کم است و به همین خاطر، باید زمینه یی فراهم شود که مشکل اشتغال معلولان حل شود اما با تمام تلاش هایی که کرده ایم نتوانسته ایم وزارت کار را راضی کنیم که آموزش های فنی و حرفه یی مخصوص معلولان را برگزار کند و از سوی دیگر بخش خصوصی هم اعتبار کافی ندارد که برای استخدام معلولان کاری انجام دهد.اشتغال تنها یکی از مشکلات معلولان در جامعه امروز ایران است، مناسب سازی فضاهای شهری از جمله مشکلاتی است که همواره صحبت هایی برای حل شدن آن به میان می آید و کمتر به مرحله عمل می رسد؛ «کارهایی که در زمینه مناسب سازی محیط شهری انجام شده، بیشتر جنبه سمبلیک دارد و افراد معلول، هنوز نمی توانند از خدمات شهری استفاده کنند و خیابان ها هم به هیچ وجه برای آنها مناسب نیست، همین طور ایستگاه های مترو.»با وجود اینکه در هیات دولت هنوز اقدام خاصی برای معلولان انجام نشده، اما کمیته پیگیری قانون جامع معلولان کارگروه هایی را با کمک اعضای فعال NGOهای معلولان شکل داده تا این قانون به شکلی جدی آموزش داده شود؛ «ما، کارگروه هایی مثل کارگروه اشتغال، توانبخشی، مناسب سازی، رفاهی و... را تشکیل دادیم و اعضای هر یک از این کارگروه ها مفاد قانونی که مربوط به حوزه خودشان می شود را به اعضا آموزش می دهند و در جلسه ماهیانه، نتایج کار خود را اعلام می کنند.»نمایندگان بیست سازمان غیر دولتی معلولان، با هم فعالیت می کنند، چرا؟ معینی این چرایی را توضیح می دهد؛«معلولان اقلیت اجتماعی مهمی هستند و زمانی که قرار است طرح یا قانونی مربوط به کل این اقلیت به مرحله اجرا برسد، در واقع مشکل، مشکلی ملی می شود و فعالیت تنها یک NGO خاص نمی تواند پاسخگوی نیاز تمام اقلیت معلولان باشد.»
سال گذشته، دوازدهم آذرماه، روز جهانی معلولان رئیس جمهور به معلولان قول داد که پیوستن به کنوانسیون حقوق معلولان را به صورت جدی پیگیری کند، امسال دوازدهم آذر، هنوز از تصویب این لایحه خبری نیست و با این وجود عبدالرضا مصری وزیر رفاه در مراسمی که دیروز به مناسبت بزرگداشت روز معلولان برگزار شد، صحبت هایی داشت که مثل اکثر اوقات زیبا بود و عملی نشدنی؛«همه دنیا، از جمله ایران باید تمامی استعدادها و توانمندی های معلولان را بشناسند چرا که هر قدر این شناخت بیشتر شود، برای رفع مشکلات آنها نتایج مثبتی به همراه خواهد داشت. امسال برای اولین بار در سال جاری وزارت رفاه اعتبار بیمه مکمل معلولان را در اختیار سازمان بهزیستی قرار داد و در کنار آن اعتبارات زیادی برای مسکن در نظر گرفته شد.»
البته اعتباراتی که وزیر رفاه از آن صحبت کرده، نمی تواند همه مشکلات معلولان حل کند .

• روزنامه اعتماد