در نیمه راه پیوستن به کنوانسیون حقوق معلولان

 | تاریخ ارسال: 1386/3/17 | 

در نیمه راه پیوستن به کنوانسیون حقوق معلولان

• مریم حسین خواه

10 درصد جمعیت جهان با نوعی معلولیت زندگی می کنند و این رقم به گفته سازمان جهانی بهداشت در حال افزایش است. بنا به تخمین بانک جهانی 20 درصد فقیر ترین افراد معلولیت دارند و خشونت علیه کودکان معلول 7/1 بیشتر از سایر کودکان است.

یونسکو می گوید؛90 درصد کودکان معلول در کشورهای در حال توسعه به مدرسه نمی روند و به گزارش سازمان بین المللی کار بیکاری افراد معلول در بعضی کشورها به 80 درصد می رسد. بنا بر همین آمار و ارقام است که 10 فروردین ماه سال جاری به محض تصویب «کنوانسیون بین المللی حقوق معلولان» در مجمع عمومی سازمان ملل، 132 کشور در همان روز اول به آن پیوستند. ایران اما، با وجود اینکه جزء معدود کشورهای جهان است که از سال 1383 قانون جامع حمایت از حقوق معلولان را به تصویب رسانده، با گذشت دو ماه از تصویب کنوانسیون در سازمان ملل هنوز به آن نپیوسته است. بر اساس این کنوانسیون، کشورهای عضو، تضمین و تعهد می دهند که معلولان کشورشان از حقوقی همچون دسترسی به عدالت، رهایی از شکنجه یا رفتار و مجازات های بی رحمانه غیرانسانی، تغییر محل زندگی، شرکت در اجتماع، تحصیلات، سلامتی، توانمندسازی و توانبخشی، مشارکت در زندگی فرهنگی، تفریحی و ورزشی برخوردار شوند. با وجود پیگیری های مصرانه انجمن های حمایت از معلولان اما، تنها خبری که از الحاق به کنوانسیون اعلام شده، سخنان «سهیل معینی»، مشاور سابق وزیر رفاه در امور معلولان است. معینی به ایسنا گفته است هفته آینده بررسی های کارشناسی کنوانسیون به اتمام خواهد رسید. وی در گفت وگو با اعتماد تصریح می کند؛« از همان روزهای نخست روندی را برای بررسی کنوانسیون شروع کرده ایم و این هفته قرار است کسانی که در بخش حقوق بشر وزارت امور خارجه عهده دار مطالعه کارشناسی کنوانسیون هستند کارشان را به اتمام برسانند.» معینی با اشاره به جلسات مشترک وزارت رفاه و وزارت امور خارجه برای بررسی مواد مغایر با قوانین داخلی، دلیل نپیوستن ایران به این کنوانسیون را این گونه بیان می کند؛«برای پیوستن به این گونه کنوانسیون ها در درجه نخست دولت ها باید حساسیت لازم را نسبت به مساله داشته باشند و سریع تصمیم بگیرند و پس از آن طرح بررسی های کارشناسانه سریع انجام بگیرد که ما در هردو مورد کند بودیم، یعنی هم دولت حساسیت لازم را نداشت و هم بررسی های کارشناسی بسیار به طول انجامید.» معینی قبل از عید در نامه یی به وزیر رفاه ضرورت پیوستن به این کنوانسیون را شرح داد و از او خواست این نامه را به دست محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری نیز برساند. اما نه تنها هنوز به این نامه جوابی داده نشده است، بلکه سهیل معینی نیز از سمت مشاورت وزیر برکنار شد و وقتی از روابط عمومی وزارت رفاه سوال می کنیم که حالا چه کسی پیگیر امور معلولان در وزارت رفاه است، جواب می دهند؛ هیچ کس،

پس از اینکه این تلاش ها برای ایجاد حساسیت در دولتمردان بی نتیجه ماند، سازمان های غیردولتی و انجمن های فعال در امور معلولان تصمیم گرفتند خودشان وارد عمل شوند و اولین گام ترجمه متن کنوانسیون به زبان فارسی و انتشار گسترده آن بود. نشریه «حمایت سبز» این ترجمه را در ویژه نامه یی که در رابطه با کنوانسون منتشر کرد به چاپ رساند و آن را علاوه بر مقامات دولتی و رسانه ها در اختیار نمایندگان مجلس شورای اسلامی هم قرار داد. این تلاش انجمن ها برای تصویب و اجرای کنوانسیون حمایت از معلولان، محدود به ایران نمی شود و همچنان که «توماس اسکندمایر»، کارشناس سازمان ملل متحد در کنوانسیون حقوق معلولان اظهار می کند؛«سازمان های غیردولتی از همان ابتدا نقش مفیدی را در نوشتن پیش نویس کنوانسیون داشته اند و در جلسات و مذاکرات کمیته ویژه بررسی کنوانسون نیز مشارکت کرده اند.» به گفته وی این اولین باری است که سازمان های غیردولتی فعالانه و از ابتدای امر در آماده سازی یک سند حقوق بشری حضور داشته اند. به گونه یی که در متن کنوانسیون نیز از حضور آنها تشکر شده است. با همه اینها اما برای طی روال اداری کار باید منتظر اتمام بررسی وزارت امور خارجه ماند و پس از آن کار را از طریق دولت و مجلس پیگیری کرد. به گفته معینی که سال ها با مجله ایران سپید- تنها نشریه مخصوص نابینایان که به خطر بریل منتشر می شود- همکاری می کرده، کنوانسیون حقوق معلولان مهمترین سند بین المللی است که با تکیه بر حقوق قانونی معلولان تصویب شده و از آنجا که بسیاری از کشورها در همان روزهای اول به آن ملحق شده اند سرعت پیشرفتش بی نظیر بوده است.

مغایرت با قوانین داخلی بهانه خوبی نیست

پاسخی که تا کنون به چرایی نپیوستن ایران به کنوانسیون داده شده است، مغایرت با برخی قوانین داخلی است. این بهانه اما با توجه به تصویب قانون جامع حمایت از معلولان در سال 1383، معلولان ایرانی را قانع نمی کند. معینی در رابطه با مساله مغایرت کنوانسیون و قوانین داخلی ایران، می گوید؛«در حال حاضر ما قانون جامع حمایت از معلولان را داریم که بسیاری از مواد آن در دفاع از این کنوانسیون است و فقط باید مشکلات اجرایی اش را حل کنیم.» رضا حیدری کارشناس حقوقی امور معلولان، نیز معتقد است؛« اگر قوانین پراکنده یی که درباره معلولان داریم و آن قانون جامع 16 ماده یی را کنار هم بگذاریم تقریباً به همان مفاد کنوانسیون می رسیم و واقعاً این دو نه تنها هیچ منافاتی با هم ندارند بلکه کنوانسیون مکمل قانون ما نیز است.» وی در رابطه با بحث مغایرت کنوانسیون با قوانین داخلی می گوید؛«قوانین داخلی ما این ظرفیت را دارند که به گونه یی تفسیر شوند تا مغایر با کنوانسیون نباشد.» «متاسفانه کشور ما در حالی که قبلای در سال 83 قانون جامع حمایت از معلولان را به تصویب رسانده بود و جزء کشورهای پیشرو در رسیدگی به امور معلولان بود به علت بی توجهی و سستی برخی مسوولان در سازمان بهزیستی، وزارت رفاه و وزارت امور خارجی هنوز به این کنوانسیون نپیوسته است و این امر با توجه به رویکرد انسانی، اخلاقی و ملی و مذهبی ایران پذیرفتنی نیست.» این دیدگاه محمد کمالی، استاد دانشگاهی که تحقیقات مفصلی در زمینه معلولان دارد نگاهی به لیست کشورهایی که در همان روز اول به کنوانسیون پیوسته اند تایید می کند. جامائیکا نخستین کشوری بود که امضای کنوانسیون را توسط یکی از مسوولان معلول این کشور اعلام کرد. دولت های الجزایر، اردن، یمن، سوریه و سودان نیزاز نخستین کشورهای منطقه بودند که کنوانسیون را امضا کردند. علاوه بر این چنان که برخی کارشناسان عنوان می کنند ما نیز می توانستیم همانند 44 کشوری که همان روز اول با حق تحفظ و به صورت مشروط آن را امضا کردند، به کنوانسیون بپیوندیم و بعداً با تصویب مجلس مواردی را که با قوانین داخلی، عرف و مذهب مغایرت دارد برای اجرا در کشورمان اصلاح کنیم.

چرا باید به کنوانسیون بپیوندیم

به گفته مشاور سابق وزیر رفاه در امور معلولان سندهایی همچون کنوانسیون چارچوب حقوق افراد را مشخص کرده و بر اساس آن قوانینی تصویب شده و لازم الاجرا می شوند. وی تاکید می کند؛ «کنوانسیون حقوق معلولان را به روشنی تعریف کرده است و در صورت الحاق ایران به آن دولت موظف می شود حقوق معلولان را پذیرفته و اجرا کند.» معینی بخشی از اهمیت ویژه این کنوانسیون را نیز به خاطر پروتکل الحاقی اش می داند؛« این پروتکل که از 18 بخش تشکیل شده مکانیسمی دارد که دولت ها را موظف می کند با حساسیت ویژه یی امور معلولان را پیگیری کرده و نتایج آن را به یک کمیته بین المللی گزارش دهند.» به اعتقاد وی تاثیر الحاق به این کنوانسیون در دراز مدت است و نباید انتظار داشته باشیم که با پیوستن به کنوانسیون معجزه شده و همه مشکلات معلولان یک شبه حل شوند، اما مطمئنای این الحاق تاثیرات دراز مدت و رو به تزایدی خواهد داشت. رضا حیدری، کارشناس حقوقی امور معلولان نیز بر اهمیت پذیرفته شدن کنوانسیون به عنوان یک سند ملی که مبنای تصویب قانون قرار می گیرد، تاکید می کند. وی با اشاره به قانون جامع حمایت از معلولان در ایران می گوید؛«این قانون دو سال است که تصویب شده و قانون بدی هم نیست. در واقع بعد از مدت ها که هیچ قانون منسجمی درباره معلولان نداشتیم، این قانون توانست تا حدی خلأ را پر کند. اما کنوانسیون با نظر کارشناسان کشورهای مختلف تنظیم شده است و بسیاری از مسائل معلولان را پوشش می دهد.» تاکنون بیش از 80کشور جهان، کنوانسیون حمایت از حقوق افراد دارای نیازهای خاص (معلولین) را امضا کردند. به گزارش شبکه تلویزیونی الجزیره قطر، این کنوانسیون به محض تصویب در پارلمان های حداقل 20کشور جهان به مرحله اجرا در خواهد آمد. بر اساس این کنوانسیون، کشورهای امضاکننده متعهد می شوند حقوق افراد مذکور را تضمین و قوانین و رویه های تبعیض آمیز در حق آنان را ملغی اعلام کنند. گرچه این کنوانسیون بسیار دیر و با تاخیر تصویب شد ولی به گفته مسوولان سازمان ملل از اهمیت زیادی برخوردار است. این مسوولان اعلام کردند بزرگ ترین مانع پیش روی افراد دارای معلولیت، شیوه برخورد مردم با آنان به عنوان افراد مستحق ترحم یا صدقه گرفتن است ولی باید این دیدگاه تغییر و معلولین به عنوان افراد دارای تمامی حقوق یک انسان و شایسته ایفای نقش کامل و عادی در جامعه تلقی شوند. از همین رو بود که بان کی مون دبیرکل سازمان ملل متحد موضوع روز بین المللی خانواده امسال را «خانواده و افراد معلول» اعلام کرد. در پیام دبیرکل سازمان ملل متحد آمده است؛ در دسامبر 2006 مجمع عمومی سازمان ملل متحد، کنوانسیون حقوق افراد دارای معلولیت را به عنوان نخستین معاهده حقوق بشری قرن 21 به تصویب رساند و مقدمه کنوانسیون، تاییدی دوباره بر این دارد که خانواده طبیعی ترین و اساسی ترین واحد گروهی جامعه بوده و باید از سوی جامعه و دولت مورد حمایت قرار گیرد. چنانچه«توماس شیندل مایر» از دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل می گوید؛ تنها 45 کشور در جهان، قوانین حمایت از معلولان دارند؛ به همین دلیل هنوز بسیاری از افراد معلول در سراسر دنیا امکان مدرسه رفتن و کار ندارند و نمی توانند به رویاهای خود مانند سایر افراد، جامه عمل بپوشانند.


• روزنامه اعتماد
• چهارشنبه، 9 خرداد 1386 - شماره 1406


دفعات مشاهده: 2967 بار   |   دفعات چاپ: 1335 بار   |   دفعات ارسال به دیگران: 256 بار   |   0 نظر



CAPTCHA

همراه شویم







   

شمعدانی کیست؟

  • پایگاه اینترنتی معلولان ایران ـ شمعدانی ـ به منظور اطلاع رسانی و آگاهی بخشی به تک تک افراد جامعه کشورعزیزمان ایران راه اندازی شده است.
    شمعدانی به یک درد مشترک می پردازد.
  • درد قریب به بیست میلیون شهروند ایرانی یعنی " معلولیت " ؛ شهروندانی که با موضوع معلولیت دست به گریبانند حال یا خود عضوی دچار معلولیت دارند یا یکی و شاید دو یا سه یا ... نفر از اعضای خانواده اشان معلولیت دارند یا عضو تیم بزرگ و دلسوز توانبخشی ایران می باشند.
  • در شمعدانی می توانید از اهم اخبار معلولان، مناسب سازی محیط های شهری ( چه در همین تهران خودمان و چه در روستای خود شما)، بحث و جدلهای دولتمردان درباره معلولان، ورزش، قوانین و مقرارت کشوری و بین المللی، مقاله های مفید و سودمند و هر مطلبی مرتبط با معلولیت آگاه شوید.

اشتراک در خبرنامه

لطفاً نشاني پست الكترونيك خود را برای دريافت اطلاعات و اخبار پايگاه در كادر زير وارد كنيد.

آمار سایت

  • كل کاربران ثبت شده: 53 کاربر
  • کاربران حاضر در وبگاه: 0 کاربر
  • ميهمانان در حال بازديد: 15 کاربر
  • تمام بازديد‌ها: 25120106 بازدید
  • بازديد 24 ساعت قبل: 5660 بازدید

شمعدانی حمایت می کند


کلیه حقوق این وب سایت متعلق به شمعدانی | پایگاه اینترنتی معلولان ایران می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 All Rights Reserved |

Designed & Developed by : Yektaweb