متاسفانه شمار معلولان جسمی حرکتی به علت وجود برخی از عوامل همچون ژنتیک، بروز تصادفات و ... رو به افزایش است و این افراد نه به خاطر معلول بودن یا محدودیت‌های فیزیکی خود بلکه به دلیل معلول بودن محیط شهری و ... از انجام فعالیت عادی محروم شده و از دیگر همنوعان عقب مانده‌اند.

 

معلول جسمی حرکتی با خروج از خانه باید از پس کوچه‌های باریک، مشکلات و موانع موجود در شبکه دسترسی پیاده شهری، مشکلات موجود در شبکه حمل و نقل شهری، وجود پله، جوی‌های آب بدون در نظر گرفتن پل ارتباطی و ... بر آید. معلولین هم مانند دیگران دارای حقوقی هستند که یکی از ابتدایی‌ترین آنها دسترسی آسان به اماکن شهری و اداری است اما برنامه ریزان و مسئولین متاسفانه تاکنون به حقوق شهروندی این قشر آن‌چنان که باید توجه نکرده‌اند. 

 

آیا در باورهای ما رعایت حقوق افراد سالمند، بانوان باردار، کودکان و سرانجام کسانی که به نوعی معلولیت دچارند، جایی دارد و یا لازم‌الاجرا شده است؟ 

 

معلولیت در کمین هر یک از ماست، سالخوردگی و کهولت، بیماری و سوانح گوناگون می‌تواند فرد را دچار معلولیت کند اما درست آن‌ است شرایط اجتماعی، فرهنگی و محیطی به نوعی باشد که این قشر علی‌رغم معلولیت باز هم بتوانند به راحتی در اجتماعات متفاوت حضور یابند یا فعالیت روزمره خود را داشته باشند. 

 

خواه ناخواه دیدگاه خانواده و جامعه به پدیده معلولیت و نیز چگونگی شرایط محیطی بر شخص معلول تاثیر داشته و می‌تواند او را به فردی گوشه‌گیر و منزوی یا انسانی فعال، پرتوان و اجتماعی ‌تبدیل سازد. 

 

ارتقای سطح آگاهی عمومی نسبت به معلولین و معلولیت نیز سعی و تلاش در خودکفایی هر چه بیشتر معلولین از اهداف توانبخشی است؛ متاسفانه در جامعه کنونی ما توانمندی‌های معلولان از آن جمله معلولین جسمی- حرکتی آن‌گونه که شایسته این عزیزان است، شناخته نشده و فرهنگ غالب در مواجهه با پدیده معلولیت و معلولین خواسته یا ناخواسته رنگ و بوی ترحم و دلسوزی گرفته است. 

 

آیا در هنگام مواجهه با این عزیزان یا در مواقع رسیدگی به درخواست‌ها یا رفع نیاز این گروه خاص آن‌قدر مراقب رفتار خود هستیم تا از سر غفلت یا ناآگاهی غرور همنوعی را جریحه دار نکنیم یا هویت انسانیش را زیر سوال نبریم؟

 

کاردرمانی و انجام حرکت های توانبخشی از جمله عوامل بسیار مهمی هستند که می تواند تا میزان خیلی زیادی شخص معلول را توانمند سازد و حتی وی را از گوشه گیری و تبدیل شدن به یک فرد کاملا ناتوانمند نجات دهد اما هزینه های بالای آن درد  و رنج فرد معلول را دو چندان می کند.

 

براتی یکی از معلولان خراسان شمالی در گفت و گو با خبرنگار ایسنا، بیان کرد: حدود چند سالی است که بر اثر بیماری دیستروفی عضلانی دچار مشکلات جسمی و حرکتی شده ام و  بر اثر آن حرکت دست و پای چپم ضعیف شده است.

 

وی گفت: در یکی از شرکت های بخش خصوصی مشغول به فعالیت هستم اما حقوق چندانی دریافت نمی کنم بنابراین تصمیم گرفتم که تحت پوشش بهزیستی قرار گیرم تا بخشی از هزینه های توان بخشی را بتوانیم از طریق این اداره تامین کنم.

 

وی افزود: به بهزیستی مراجعه کردم اما اولین چیزی که گفته شد این بود، به علت اینکه تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی قرار دارید نمی توانید تحت پوشش بهزیستی قرار گیرد.

 

براتی تصریح کرد: هزینه هر جلسه کاردرمانی که مدت زمان آن نیز فقط 30 دقیقه است در حال حاضر مبلغ 30 هزار تومان است که تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی نیز نیست و یک شخص معلول برای اینکه بتواند توانمندی لازم را کسب کند باید دوره های طولانی مدتی را بگذراند اما آیا با حقوق 900 هزار تومان در ماه می توان هم مخارج کاردرمانی را پرداخت کرد و هم مخارج سنگین زندگی را؟

 

وی ادامه داد: اگر هزینه های کاردرمانی تحت پوشش قرار گیرد و بخشی از این هزینه ها توسط بیمه پرداخت شود معلولان نیز با خیال راحت تر می توانند به کاردرمانی و فعالیت های توانبخشی فکر کنند.

 

یکی دیگر از معلولان در ادامه در گفت و گو با ایسنا همچنین بیان کرد: معلول جسمی حرکتی هستم و تحت پوشش بهزیستی قرار دارم و طی یک هفته دو جلسه باید برای کاردرمانی به مراکز مربوطه مراجعه کنم.

 

وی تصریح کرد: در گذشته برای کاردرمانی به مراکز خصوصی مراجعه می کردم اما هزینه ها بالا بود و دیگر توان پرداخت آن را نداشتم و نیمه کاره رها کردم اما اخیرا احساس می کنم پای چپم ناتوان تر شده و باید دوباره زیر بار هزینه های بالای کاردرمانی بروم.

 

وی بیان کرد: هر چند بهزیستی اعلام می کند که هزینه های کاردرمانی را با ارائه فاکتور پرداخت می کند، اما این پرداختی ها بسیار دیر انجام می شود و از سوی دیگر فقط نیمی و یا کمتر از نیمی از هزینه های خرج شده، پرداخت می شود.

 

وی از نبود مرکز جامعه توانبخشی در خراسان شمالی گلایه کرد و گفت: اگر این مرکز در این استان وجود داشت هزینه های توانبخشی برای یک معلول بسیار کمتر می شد و یک معلول می توانست با خیال راحت به بهبودی فکر کند.

 

وی تاکید کرد: اگر یک شخص معلول جسمی حرکتی بتواند فعالیت های کاردرمانی و توانبخشی را به صورت مرتب انجام دهد، تبدیل به شخصی توانمند خواهد شد و می تواند بار خودش را خود به دوش بکشد و فردی تاثیرگذار در جامعه باشد.

 

شریفیان یکی از کاردرمان های خراسان شمالی نیز در ادامه گفت: متاسفانه بیشتر افراد معلول افرادی از قشر متوسط و متوسط رو به پایین هستند که پرداخت هزینه های کاردرمانی و توانبخشی برای آن ها سخت است.

 

وی افزود: متاسفانه حدود 20 درصد از افرادی که برای کاردرمانی به این مراکز مراجعه می کنند، درمان را نیمه کاره و فقط به علت بالا بودن هزینه های آن، رها می کنند.

 

شریفیان ادامه داد: هزینه هر جلسه کاردرمانی 30 هزار تومان است که اگر بخواهیم با تعرفه های نظام پزشکی پیش رویم باید 48 هزار و 600 تومان دریافت کنیم.

 

وی تصریح کرد: مشکل اصلی معلولان برای امر توانبخشی بیمه است که تحت پوشش بیمه هایی همچون تامین اجتماعی نیست. 

 

اسماعیل قربانی مدیر کل بهزبیستی خراسان‌شمالی نیز در ادامه در گفت و گو با ایسنا گفت: تکمیل پروژه مجتمع توانبخشی این استان همچنان در سکوت به سر می‌برد. 

 

وی افزود: اعتباری که باید برای اجرای این پروژه اختصاص می‌یافت در سرفصلی قرار داده شده بود که در محل بخش عمرانی امکان استفاده از آن وجود نداشت به همین علت این اعتبار در محلی دیگر استفاده شد و این پروژه همچنان نیمه کاره باقی مانده است. 

 

وی تاکید کرد: با تکمیل این پروژه تمامی معلولان می‌توانند برای امر توانبخشی از خدمات رایگان بهره‌مند شوند اما به علت اینکه این پروژه در این استان تکمیل نشده است معلولان مجبور هستند به مراکز خصوصی مراجعه کنند. به علت پرداخت هزینه بالا در مراکز خصوصی، تعدادی از معلولان، درمان را نیمه کاره رها می‌کنند. البته امکانات توانبخشی در مرکز بهزیستی بجنورد وجود دارد اما این امکانات ضعیف و محدود بوده و جوابگوی تمامی معلولان نیست. 

 

قربانی تصریح کرد: خراسان‌شمالی تنها استانی است که مجتمع توانبخشی ندارد و از سوی دیگر در سفر دوم دولت نهم به این استان مبلغ حدود 20 میلیارد ریال برای اجرای این پروژه در نظر گرفته شده بود.