نابینایان، عصای سفید و خط بریل Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: با کمک عصای سفید و خط بریل حضور نابینایان در عرصه‌های مختلف زندگی اجتماعی بیش از پیش پررنگ‌تر شده است
روز بیست سوم مهر ماه برابر با پانزدهم اکتبر، روز جهانی عصای سفید است. عصای سفید و خط بریل اینک به ملزومات غیرقابل چشم‌پوشی زندگی نابینایان بدل شده‌اند. به ویژه خط بریل تحولی شگرف در بهبود موقعیت نابینان ایجاد کرده است.
روز بیست سوم مهر ماه برابر با پانزدهم اکتبر، روز جهانی عصای سفید است. ابتکار استفاده از عصای سفید را جیمز بیگز انگلیسی برای نخستین بار در سال ۱۹۲۱ میلادی بکار برد. وی که بر اثر یک سانحه بینائی خود را از دست داده بود، برای در امان بودن از خطر وسائل نقلیه، به هنگام رفت و آمد در خیابانها از عصای سفید استفاده می کرد. Bildunterschrift: خط بریل کار با کامپیوتر را هم برای نابینایان ساده کرده است
در سال ۱۹۳۷ دو نیک اندیش آمریکائی بنام دکتر پری و دکتر تن بروک بیانیه‌ای در حمایت از حقوق نابینایان ارائه کردند و مواردی از حقوق اجتماعی آنان را با ضرورت رعایت فرصت‌های برابر برای افراد بینا و نابینا مورد بحث قرار دادند. نتیجه این بحث ها در سال ۱۹۵۰ به تدوین قانون عصای سفید و یا روز جهانی ایمنی نابینایان منجر شد که در نشست مشترک سازمان یونسکو و شورای جهانی نابینایان به کشورهای جهان ابلاغ گردید. در بند، بند این قانون سهیم و دخیل کردن نابینایان در فعالیت های اجتماعی و شغلی با رعایت ایمنی آنها گنجانده شده است. دو عنصر اصلی فعالیت نابینایان
اما دو عنصر اصلی در ورود نابینایان به فعالیت های اجتماعی و شغلی سهیم هستند. یکی خواندن و نوشتن و دیگری عصای بلند است. عصای بلند بعد از جنگ جهانی دوم به عنوان یک وسیله کمک حرکتی برای نابینایان ابداع شد. فرد نابینا یا کم بینا عصا را بصورت قوس مانند حرکت می دهد، بطوریکه آهسته با نوک آن ضرباتی بر زمین می زند. این عصای بلند به فرد این امکان را می دهد تا موانع و تغییراتی که بر سر راهش وجود دارد را تشیخص دهد. اما خواندن و نوشتن نه تنها برای بینایان، بلکه برای نابینایان نیز از اهمیت بسیار بالائی برخوردار است. «هیلتراود بووم» در تحقیقاتی که در زمینه تلاش برای تکوین خطی برای نابینایان انجام داده می نویسد که در قرن چهاردهم میلادی
Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: تحت کلید خط بریل برای نخستین بار در ایران بود که خط قابل لمس برای نابینایان اختراع شد. چهار صد سال بعد «والنتین اوی» که اولین مدرسه نابینایان را در پاریس بنیان نهاد، با استفاده از فشار حروف بر روی کاغذ موفق شد آنها را قابل لمس و خواندن نماید. بعدا برای ساده کردن
تشخیص حروف، بخشی از آنها را حذف کردند، با این حال خواندن الفبا و حروف همچنان کار بسیار دشواری برای نابینایان بود. تا اینکه «لوئی بری» سیستم جدیدی را ارائه کرد که انقلابی در این عرصه بود.
ابداع لوئی بری و تواناشدن نابینایان به نوشتن
بری در سال ۱۸۰۹ در شمال فرانسه متولد و در سن سه سالگی در کارگاه زین اسب سازی پدرش دچار سانحه ای شد که منجر به نابینائی کامل وی گردید. با این حال نبوغ وی به گونه ای بود که به مدرسه کودکان بینا می رفت و بر چندین آلت موسیقی تسلط داشت. او در سن یازده سالگی در انستیتوی نابینایان پاریس با «نیکلا باربیر» افسر ارتش فرانسه آشنا شد. باربیر خط رمزی را که از ۱۲ نقطه تشکیل شده و قابل لمس بود، ابداع کرد که به سربازان امکان می داد فرامین رمزی ارتش را حتی در شب هم بخوانند. با تبادل تجربه بین این دو، بری پنج سال بعد در حالی که تازه وارد سن شانزده سالگی شده بود، سیستم شش نقطه ای را ارائه کرد که از سه ردیف دو نقطه ای تشکیل شده بود. نابینایان تا آن زمان فقط می توانستند بخوانند، اما مزیت سیستم بریل این بود که نابینایان با این سیسم توانائی نوشتن را نیز بدست می آوردند. بریل در سن چهل و سه سالگی بر اثر ابتلا به بیماری سل بدرود حیات گفت و نتوانست شاهد موفقیت جهانی ابداع خود باشد. خط بریل در سال ۱۸۵۴ رسما در فرانسه روایج یافت و در همان سال به زبان پرتغالی نیز راه یافت. در سال ۱۸۶۶ بود که در آلمان پنج کتاب با این خط منتشر شدند و در سال ۱۸۷۹ در کنگره معلمان نابینا که در شهر برلین برگزار شد، خط بریل رسما پذیرفته شد. • محمود صالحی/ رادیو دویچه وله
|